Του
Δημήτρη Κ. Σαρρή
( πρ. νομάρχη Ηρακλείου )
ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΩΝ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΣΟΒΑΡΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΘΕΙ
Αποτελεί διαχρονικό στόχο, όλων των Κυβερνήσεων, τουλάχιστον σε επίπεδο προθέσεων, η ποιοτική αναβάθμιση της Δημόσιας Διοίκησης, μία Διοίκηση με περιεχόμενο, πιο κοντά στον Πολίτη και τις ανάγκες του, τον οποίο έχει κληθεί να υπηρετεί. Μία Διοίκηση στελεχωμένη με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό, που θα το χαρακτηρίζει η εξειδίκευση, η πρωτοβουλία, η συλλογική δράση, η επαγγελματική ευσυνειδησία, που θα διασφαλίζει προσπελάσιμους διαύλους επικοινωνίας με τον Πολίτη.
Είναι όμως γεγονός ότι η Δημόσια Διοίκηση έχει ταυτιστεί, από την ίδρυση του νεότερου Ελληνικού Κράτους, με τον συγκεντρωτισμό, την αυταρχικότητα, τη γραφειοκρατία και ενίοτε τη...
διαφθορά. Πολλά είναι τα παραδείγματα δημοσίων υπαλλήλων - με πολλές φωτεινές εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα- οι οποίοι από υπηρέτες του δημοσίου συμφέροντος και των πολιτών, έχουν μετατραπεί σε σύγχρονους μανδαρίνους και δυνάστες του ανυπεράσπιστου πολίτη.
Η Δημοκρατική παράταξη, ως Κυβέρνηση της δεκαετίας του '80 και '90 και των αρχών του 2000 επέτυχε σημαντικά βήματα επανασχεδιασμού ενός σύγχρονου κράτους του σήμερα και του αύριο, ανασχεδιάζοντας την Δημόσια Διοίκηση.
Καταβλήθηκε, τότε, σημαντική προσπάθεια με στόχο το Κράτος να μετασχηματιστεί σε επιτελικό όργανο χάραξης Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής, ενώ το μεγάλο βάρος της διαχείρισης των βασικών προγραμμάτων οργάνωσης & ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών να αναληφθεί από την αιρετή Αυτοδιοίκηση.
Η όλη αυτή Μεταρρύθμιση με στόχο την νέα δομή του κράτους, ενώ βρισκόταν σε προχωρημένο στάδιο ολοκλήρωσης ,«πάγωσε» αν δεν πισωγύρισε, με την ανάληψη της εξουσίας το 2004, από την λαίλαπα της νέας διακυβέρνησης Καραμανλή, ενώ το νέο διεθνές και συνεχώς μετεξελισσόμενο ανταγωνιστικό περιβάλλον μεταβάλλετο και απαιτούσε ένα, αντίστοιχης δυναμικής, σύγχρονο κράτος.
Απαιτούνται λοιπόν, πλέον, νέες στρατηγικές και πρακτικές προσαρμοσμένες στη νέα πραγματικότητα. Η χώρα μας βρίσκεται ήδη για μια δεκαετία και πλέον στον σκληρό πυρήνα της ΟΝΕ με τις θυσίες του ελληνικού λαού, θέτοντας το φιλόδοξο στόχο σύγκλισης της οικονομίας μας με εκείνες των ευρωπαϊκών εταίρων με κοινωνική συνοχή.
Δυστυχώς ο σημερινός απολογισμός είναι απογοητευτικός.
Η χώρα μας βιώνει την χειρότερη οικονομική κρίση μετά την μεταπολίτευση ,βρίσκεται ήδη στην θηλιά του ΔΝΤ και έχουμε καταφύγει στην .αρωγή των εταίρων μας της Ε.Ε. ,για να αποφύγουμε την χρεοκοπία.
Η δυσάρεστη αυτή κατάσταση οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο γεγονός ότι η Δημόσια Διοίκηση δεν άλλαξε επαρκώς προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών και της ενίσχυσης των θεσμών της αποκέντρωσης και της συμμετοχής των πολιτών. Καμία, βέβαια, πρόοδος δεν μπορεί να επιτευχθεί αν οι ίδιοι οι πολίτες δεν αφομοιώσουν τη σύγχρονη λογική της ανάπτυξης και τις αναγκαίες αλλαγές που απαιτούνται γι' αυτό. Αν δεν γίνει αυτό, μπορεί οι πολίτες από άγνοια και από φόβο του καινούριου να αντιδράσουν συντηρητικά και να ακυρώσουν τις σύγχρονες εξελίξεις, γυρνώντας τη χώρα στο παρελθόν.
Καθήκον μας, λοιπόν, είναι να δημιουργήσουμε την κοινωνία των ενεργών συμμέτοχων πολιτών. Η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών, της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών δημιουργεί διεθνώς μία νέα κοινωνία, εκείνη της πληροφορίας με νέα δεδομένα, νέες ευκαιρίες για την ανάπτυξη, την ευημερία και την ποιότητα ζωής.
Βασικός στόχος της συνολικής στρατηγικής για την κοινωνία της πληροφορίας που βασίζεται στις αρχές των ίσων ευκαιριών, της διαφύλαξης των ατομικών ελευθεριών και της άνθισης των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών είναι ο εκσυγχρονισμός του κράτους και η βελτίωση των υπηρεσιών προς τον πολίτη και προς τις επιχειρήσεις.
Ψηλά στην ατζέντα των προτεραιοτήτων της νέας Κυβέρνησης της 4ης του Οκτώβρη 2009 είναι η αποκέντρωση των Κρατικών Υπηρεσιών και η άσκηση των κρατικών λειτουργιών όχι πια από το Αθηνοκεντρικό κράτος, αλλά από την ΑΙΡΕΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ(σχέδιο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ) που θα διαχειρίζεται την ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ με αντιγραφειοκρατικό τρόπο Διοίκησης, αλλά και υπηρετώντας τον πολίτη, δίνοντας άμεσες λύσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας του.
Η ΝΕΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ πρέπει με όραμα, σχέδιο και δράση να αποκαταστήσει το συντομότερο δυνατόν το ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ, και να δομήσει παράλληλα ένα ΚΡΑΤΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ,κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες που επιβάλλει το ασφυκτικό πλαίσιο του ΔΝΤ και προγράμματος σταθερότητας,.
- Στον τομέα της ΠΑΙΔΕΙΑΣ, το νέο κοινωνικό κράτος θα πρέπει να προσφέρει δωρεάν ποιοτική εκπαίδευση, που θα προάγει την κριτική & δημιουργική σκέψη, που αποτελεί προϋπόθεση για την δημιουργία ελευθέρων πολιτών.
- Στον τομέα της ΕΡΓΑΣΙΑΣ, το νέο κοινωνικό κράτος θα πρέπει να διασφαλίσει αξιοπρεπή δουλειά για όλους με χρηματοδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των νέων για την διευκόλυνση της εισόδου στην αγορά εργασίας, θέσπιση ενιαίου δίκαιου μισθολογίου για τους δημοσίους υπαλλήλους, αύξηση του επιδόματος ανεργίας στο 70% του βασικού μισθού και σύνδεση του με πολιτικές που θα εντάσσουν τον άνεργο στην αγορά εργασίας.
- Στον τομέα της ΥΓΕΙΑΣ, το νέο κοινωνικό κράτος πρέπει να εμπεδώσει σε κάθε πολίτη ένα πραγματικό αίσθημα ασφάλειας σε θέματα ζωής με κατοχύρωση ενός δωρεάν αποτελεσματικού συστήματος υγείας με παράλληλη στήριξη των προνοιακών δομών.
- Στον τομέα του ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ, με σεβασμό στην διαχείριση των πόρων και των αποθεματικών των ταμείων, το νέο κοινωνικό κράτος θα αναλάβει πλήρως τις υποχρεώσεις του απέναντι στα ασφαλιστικά ταμεία, κατοχυρώνοντας ένα κοινωνικά βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα που θα εγγυάται όλα τα δικαιώματα των ασφαλισμένων.
Όλες οι παραπάνω προτεραιότητες, προϋποθέτουν βέβαια ένα διαφορετικό από το σημερινό κράτος που να εμπνέει, επιτέλους, εμπιστοσύνη του απλού πολίτη σε αυτό. Ένα κράτος επιτελικό που σχεδιάζει, υλοποιεί και ελέγχει και διαθέτει την βούληση να προστατεύσει τα δικαιώματα των πολιτών του.
Για την επανάκτηση της χαμένης εμπιστοσύνης απαιτούνται ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ μεταξύ της ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ και του ΠΟΛΙΤΗ που είναι:
Α. Η ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ: Η διαφάνεια πρέπει να γίνει ζωτική αρχή λειτουργίας του νέου κράτους παντού με παράλληλη ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, ενίσχυση της ανεξαρτησίας των ΜΜΕ αλλά και του ελεγκτικού έργου του Ελληνικού Κοινοβουλίου . (Ο Ν. 2190 - Νόμος Πεπονή περί αντικειμενικών προσλήψεων στον δημόσιο τομέα υπήρξε η μεγαλύτερη εκσυγχρονιστική παρέμβαση των τελευταίων δεκαετιών. Η αξιοκρατία, η διαφάνεια και τα κοινωνικά κριτήρια κατίσχυσαν σε βάρος των διακρίσεων που χώριζαν την κοινωνία σε «ημετέρους πατρικίους» και «αντιπάλους πληβείους». Ο Νόμος, βέβαια, αυτός φαλκιδεύθηκε ,κατά καιρούς ,από τις εξουσίες ,γεγονός που πρέπει να αποκλεισθεί ,παντελώς ,στο μέλλον.
Β. Η ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ: Η αξιοκρατία αποτελεί ένα άπιαστο διαχρονικό στόχο από την ίδρυση του νεότερου Ελληνικού Κράτους. «Ο Μπάρμπας στην Κορώνη» ζεί και βασιλεύει περίπου δύο αιώνες μέχρι σήμερα. Πρέπει να τεθεί πλέον τέρμα στην τριτοκοσμική αυτή λογική. Η Δημόσια Διοίκηση πρέπει να στελεχώνεται από ικανούς και άξιους λειτουργούς και όχι από ευνοούμενους του συστήματος «ημέτερους».
Είναι απαράδεκτο να προκηρύσσεται η πλήρωση μίας δημόσιας θέσης ,να προσέρχονται πολλοί υποψήφιοι με αξιόλογα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα ,και τελικά να επιλέγεται κάποιος κομματικός ευνοούμενος με τα ολιγότερα η καθόλου προσόντα.Μια τέτοια πρακτική δυναμιτίζει κάθε έννοια αξιοπιστίας του κράτους, με όλες τις δυσμενείς συνακόλουθες επιπτώσεις.
Γ. ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ: Ο έλεγχος, η αξιολόγηση και οι κυρώσεις πρέπει να είναι τα κρίσιμα εργαλεία για την διαφύλαξη των δικαιωμάτων του πολίτη και την προστασία των δικαιωμάτων του στην εργασία, στην μόρφωση, στην υγεία & πρόνοια, στην ασφάλιση του και στην ποιότητα ζωής. Ο έλεγχος αν δεν συνοδεύεται από αυστηρές κυρώσεις ,εφόσον βέβαια διαπιστωθεί παραβίαση του νόμου ,οδηγεί στην αποθράσυνση των κάθε λογής επίδοξων καταπατητών της νομιμότητας.
Δ. ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Η εποπτεία και αξιολόγηση όλων των επιχειρήσεων του Δημοσίου & Ιδιωτικού Τομέα, ώστε να γνωρίζει ο Ελληνικός λαός που οδεύει το δημόσιο χρήμα και οι φόροι τους οποίους πληρώνει. Ο έλεγχος, βέβαια, αυτός και η εποπτεία θα περιλαμβάνει πρωταρχικά την Κυβέρνηση, τους Υπουργούς της, αλλά και όλους τους Δημόσιους λειτουργούς της, με αυστηρή εφαρμογή των διατάξεων του ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ ,με ιδιαίτερη βαρύτητα στον έλεγχο ΠΟΘΕΝ.
Ε. ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ ΜΕ ΙΣΧΥΡΟ ΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ:
Η νέα διοικητική μεταρρύθμιση της Κυβέρνησης , είναι μία επανάσταση στην δομή & λειτουργία του κράτους που δεν θα εξαντλείται στον αριθμό και στα όρια των νέων ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ αλλά με την θέσπιση της ΑΙΡΕΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, κάνει πράξη την αποκέντρωση προς όφελος της Περιφερειακής Ανάπτυξης αλλά και των πολιτών της «ξεχασμένης» Ελλάδας με παράλληλη μείωση των κρατικών δαπανών από την μείωση ,περί του 50%, του προσωπικού, πολιτικού και υπηρεσιακού, των νέων αυτοδιοικητικών οργανισμών.
Το όλο εγχείρημα, βέβαια, της μετατροπής της Δημόσιας Διοίκησης από δυνάστη σε υπηρέτη του δημοσίου συμφέροντος στην υπηρεσία των πολιτών, γνωρίζουμε ότι είναι στόχος δύσκολος.
Όμως, αποτελεί το ΝΕΟ ΟΡΑΜΑ της Κυβέρνησης που καλείται να το υλοποιήσει εφαρμόζοντας το πρόγραμμα της, κάτω από πρωτόγνωρες αντίξοες οικονομικές συνθήκες ,με σύμμαχο την κοινωνία η οποία αν και δοκιμάζεται σκληρά υπομένει , καθότι γνωρίζει ότι η εξυπηρέτηση του τεράστιου δημόσιου χρέους και του ελλείμματος δεν αφήνει περιθώρια μεγαλύτερης άνεσης αν δεν θέλουμε να χρεοκοπήσουμε και τυπικά.
Πρέπει να πιστέψουμε στο μέλλον μας, πολιτεία και πολίτες , γιατί το κρατάμε στα χέρια μας ,αφού προηγουμένως αποκατασταθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη τους ,που έχει σοβαρά διαταραχθεί κύρια από εγκληματικές πράξεις η παραλείψεις των πολιτικών ιδιαίτερα στον τομέα της διαχείρισης του δημοσίου χρήματος ,μόνο όταν τιμωρηθούν παραδειγματικά οι επίορκοι ,όσο ψηλά και αν βρίσκονται.