Ο αργός και σταθερός δρόμος του Πεκίνου προς την
παγκόσμια κυριαρχία
Θα έχετε ακούσει πως η Κίνα, στη προσπάθειά της να αποκτήσει πρόσβαση σε φυσικούς πόρους, χαλάει τα σχέδια των διάφορων καλοθελητών, μετατρέποντας μερικά από τα πιο εύθραυστα κράτη του πλανήτη σε σταθερές και πλούσιες χώρες. Όλοι μα όλοι, ακόμη και ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, αλλά και ο ίδιος ο Bono, μέμφονται τη Κίνα και προειδοποιούν πως όσες χώρες δέχονται τη κινεζική οικονομική βοήθεια θα υποφέρουν.
Μερικοί μάλιστα, όπως ο οικονομολόγος της Ζάμπια Bob Sichinga, κατηγορούν τη Κίνα πως «βιάζει» την Αφρική προκειμένου να αρπάξει τους φυσικούς της πόρους. Το πρόβλημα είναι πως οι μέχρι σήμερα ανάλογες προσπάθειες της Δύσης δεν είχαν κανέναν απτό αποτέλεσμα. Ενώ οι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι γκουρού «κατηχούν» τους Αφρικανούς ηγέτες για τα πλεονεκτήματα της χρηστής διοίκησης και της διαφάνειας, οι Κινέζοι μηχανικοί κατασκευάζουν δρόμους που οδηγούν στα θέρετρα των Αφρικανών δικτατόρων.
Κάτι λιγότερο γνωστό είναι και ο ρόλος κρατών όπως η Βραζιλία, το Καζακστάν, η Νιγηρία, η Βενεζουέλα κ.ά. στο διεθνές διπλωματικό παιχνίδι του Πεκίνου. Εδώ και δεκαπέντε περίπου χρόνια, και ενώ κανένας στη Δύση δεν έδινε προσοχή, οι Κινέζοι κατάφεραν να συσπειρώσουν μια ομάδα κρατών που υπερψηφίζει τις θέσεις τους στα διάφορα διεθνή φόρα. Η ομάδα αυτή θυμίζει κάπως το σοβιετικό μπλόκ της εποχής του ψυχρού πολέμου, μόνο που το σημερινό εστιάζει σε οικονομικά και εμπορικά ζητήματα αντί για ζητήματα ασφάλειας.
Η κινεζική αυτή προσέγγιση μοιάζει μέχρι στιγμής αποτελεσματική. Ένα κλασικό παράδειγμα είναι και επιτυχία της Κίνας να απομονωθεί διπλωματικά η αντίπαλός της Ταϊβάν. Κράτη όπως η Σενεγάλη, το Μαλάουι και άλλα, αρνούνται να αναγνωρίσουν τη Ταϊβάν, μετά από οικονομική ενίσχυση αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων που τους παραχώρησε η Κίνα. Το 1971 68 κράτη του κόσμου αναγνώριζαν τη Ταϊβάν, σήμερα ο αριθμός αυτός είναι μόλις είναι 23. Ακόμη και ο Παναμάς και η Νικαράγουα, δυο από τις ελάχιστες νοτιοαμερικανικές χώρες που αναγνωρίζουν επίσημα τη Ταϊβάν, αρνήθηκαν να ψηφίσουν το 2007 υπέρ της ένταξης της στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Και όχι μόνο χτίζει μια σειρά συμμαχιών με κράτη για τα οποία οι ΗΠΑ αδιαφορούν, αλλά η Κίνα έχει αρχίσει να επηρεάζει ή να αλλοιώνει την αφοσίωση κρατών που παραδοσιακά ανήκουν στη δυτική σφαίρα επιρροής. Μπορεί οι ΗΠΑ να μην ανησυχούν ιδιαίτερα, όμως η Κίνα αρχίζει να βλέπει τα κράτη αυτά ως ένα ισχυρό διπλωματικό εργαλείο. Στον ΟΗΕ, η στήριξη προς τις κινεζικές θέσεις αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ανέβηκε το 2008 στο 74% από το 50% που ήταν το 2000. 41 χώρες που πάντα ψήφιζαν φιλοδυτικά μέσα στα πλαίσια του ΟΗΕ, τώρα στηρίζουν τη Ρωσία και τη Κίνα.
Η Κίνα χρησιμοποιεί παρόμοια συνταγή και μέσα στα πλαίσια του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) όπου έχει συστήσει μια άτυπη ομάδα κρατών αρκετά μεγάλη ώστε να μπορεί να υπονομεύει κανονισμούς και αποφάσεις με τις οποίες δεν συμφωνεί. Αυτό όμως που επιδιώκει πάνω από όλα είναι η επίσημη αναγνώρισή της ως οικονομία αγοράς. Μια αναγνώριση που θα της προσφέρει άφθονα εμπορικά και οικονομικά πλεονεκτήματα. Οι κινεζικές επιχειρήσεις θα κερδίσουν δισεκατομμύρια αν οι διπλωμάτες τους καταφέρουν να παρακάμψουν τις ΗΠΑ και την ΕΕ που τους κατηγορούν για ελλιπή νομοθεσία στους τομείς των πτωχεύσεων, της πνευματικής ιδιοκτησίας, και του οικονομικού ανταγωνισμού. Ήδη η Αίγυπτος, η Ρωσία, η Νότιος Αφρική, η Βενεζουέλα και άλλα κράτη έχουν αποδεχτεί τον χαρακτηρισμό της Κίνας ως οικονομία αγοράς σε διμερές επίπεδο, με αντάλλαγμα την κινεζική οικονομική εμπλοκή. Ο στόχος τώρα των Κινέζων είναι να μαζέψουν αρκετές αφρικανικές και νοτιοαμερικάνικες ψήφους, ώστε να αποκτήσουν τη προστασία που θέλουν σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τέλος, η Κίνα κάνει μεγάλα βήματα με μια ολόκληρη σειρά οργανισμών μικρότερου βεληνεκούς, οι οποίοι δεν προσκαλούν καν την Αμερική ή την ΕΕ στις εργασίες τους. Οργανισμοί όπως είναι οι East Asia Summit, the Forum on China-Africa Cooperation, και ο Shanghai Cooperation Organization. Σε αυτά τα φόρα, οι Κινέζοι συνδυάζουν το καρότο με το μαστίγιο ενώ τα κράτη μέλη τους έχουν δηλώσει ανοιχτά πως οι Κινέζοι τους προσφέρουν οικονομική βοήθεια προκειμένου να φύγουν από τη Δυτική επιρροή. Αν τα κράτη αυτά δεν υπερψηφίσουν τα κινεζικά αιτήματα ή δεν απέχουν από κάποια ψηφοφορία, ο οικονομικός σχεδιασμός τους κινδυνεύει.
Η Κίνα δεν έχει (προς το παρόν) σκοπό να προκαλέσει τη Δύση οικονομικά ή στρατιωτικά. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ αποτελούν τη βάση της εξαγωγικής της οικονομίας. Όμως δεν θα πρέπει να είμαστε και εφησυχασμένοι. Η Κίνα αποτελεί σήμερα ένα καπιταλιστικό δυναμό, το παράδειγμα του οποίου βρίσκει θαυμαστές και μιμητές σε ολόκληρο το πλανήτη, την ίδια ώρα που περιθωριοποιούνται οι αξίες που χαρακτήρισαν τη πρόοδο στη Δύση τα τελευταία 300 χρόνια.
S.A. (Foreign Policy)
http://www.antinews.gr/?p=51833
